Samoprofilaktyka prozdrowotna młodzieży: Zarys problematyki

Analizując literaturę o tematyce prozdrowotnej, nasuwa się spostrzeżenie, że autorzy tych prac mówią, że to głównie instytucje medyczne powinny zajmować się zdrowiem jednostki. Niniejsza monografia ma wskazywać, że obok systemowego leczenia chorób, obok systemowej profilaktyki, trzeba tak kształcić jednostki ludzkie, aby same mogły wzmacniać swoją odporność i wprowadzić zachowania prozdrowotne. Zatem istotne jest wprowadzanie w szkołach świadomości potrzeby zdrowego odżywiania i kultury fizycznej. Obecnie świat medyczny jest zgodny w upatrywaniu czynników środowiskowych jako głównych uwarunkowań zdrowia. Jednym z nich jest racjonalne żywienie, które powinno w sposób optymalny zaspokajać dzienne zapotrzebowanie organizmu człowieka w niezbędne dla zdrowia składniki odżywcze, witaminy i minerały. Bez nich człowiek nie jest w stanie wykorzystać swoich uwarunkowań genetycznych oraz możliwości fizycznych i psychicznych. Wybory związane z konsumpcją pokarmów winny być wynikiem świadomej troski o zdrowie, a nie skutkiem natarczywych reklam, czy wyrazem budowania tożsamości i identyfikacji społecznej. Dezorientację budzi niejasność i hipotetyczność wiedzy prozdrowotnej, sprzeczność wyników badań naukowych, co utrudnia kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych. Zalecane rygory i ograniczenia dietetyczne ingerują w emocjonalną sferę zachowań żywieniowych (A. Buczak, Zachowania żywieniowe młodzieży w perspektywie edukacji zdrowotnej, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2014). Rygorystyczne diety kończą się najczęściej efektem "jo-jo", czyli powrotem do wagi wyjściowej. Zmiany nawyków żywieniowych powinny być zatem wprowadzane na stałe, a nie doraźnie. Powrót do poprzedniego sposobu odżywiania się powoduje ponowne pojawienie się wcześniejszych problemów. Należy postępować rozsądnie, mądrze, czyli należy mieć samoświadomość potrzeby samoprofilaktyki prozdrowotnej. W monografii wysiłek studyjny literatury przedmiotu został wsparty wynikami praktycznych badań własnych uczniów klas maturalnych w Wejherowie, celem znalezienia odpowiedzi na pytanie "Czy znajomość siebie, swojej konstrukcji psychofizycznej oraz determinantów zdrowia przekłada się na zachowania prozdrowotne respondentów?". Wybrana problematyka wpisuje się w aktualne potrzeby społeczne (zwiększająca się ilość chorób tzw. cywilizacyjnych i rosnący problem otyłości) oraz wypełnia lukę w obszarze poznania stopnia stosowania samoprofilaktyki zdrowotnej. Z analizy zebranego materiału empirycznego wynika, że uczniów klas maturalnych Wejherowa charakteryzuje raczej niski poziom wiedzy o zdrowiu i niezadawalający stopień stosowania zachowań prozdrowotnych. Może to stanowić punkt wyjścia do kontynuacji dalszych badań w tym zakresie i wdrażania odpowiedniej, prozdrowotnej edukacji w szkołach.

• Wprowadzenie … 7
  
  
• 1. Analiza wybranych koncepcji zdrowia
• 1.1. Biomedyczny paradygmat zdrowia … 20
• 1.2. Kryzys biomedycznego paradygmatu zdrowia … 22
• 1.3. Holistyczne koncepcje zdrowia … 25
• 1.4. Wybrane czynniki wpływające na zdrowie w podejściu holistycznym … 32
• 1.4.1. Styl życia … 35
• 1.4.2. Aktywność fizyczna … 36
• 1.4.3. Dieta … 39
  
  
• 2. Profilaktyka zdrowia a samoprofilaktyka prozdrowotna
• 2.1. Profilaktyka zdrowia – zarys koncepcji … 48
• 2.2.1. Działania na rzecz profilaktyki zdrowotnej młodzieży … 52
• 2.2. Wyzwania dla obowiązującego paradygmatu profilaktyki … 53
• 2.2.1. Opinie pracowników służby zdrowia na temat profilaktyki zdrowotnej oraz stanu zdrowia młodzieży … 56
• 2.2.2. Jak pracownicy służby zdrowia rozumieją swoją rolę w profilaktyce zdrowotnej młodzieży? Badania własne … 58
• 2.3. Samoprofilaktyka zdrowotna. Zarys koncepcji … 67
• 2.3.1. Troska o siebie … 69
• 2.3.2. Samotroska … 71
• 2.3.3. Samoprofilaktyka. Główne składowe koncepcji … 73
  
  
• 3. Podstawy metodologii badań własnych
• 3.1. Metody jakościowe a ilościowe w badaniu stanu zdrowia młodzieży … 79
• 3.2. Metodyka badań ankietowych … 86
• 3.3. Cel i przedmiot badań … 89
  
  
• 4. Prezentacja wyników badań własnych nad stanem zdrowia młodzieży
• 4.1. Badanie pilotażowe maturzystów Wejherowa … 93
• 4.1.1. Wnioski z badania … 98
• 4.2. Badanie główne młodzieży maturalnej w Wejherowie … 99
• 4.2.1. Wnioski z badania … 123
• 4.3. Badanie studentów Trójmiasta … 124
• 4.3.1. Wnioski z badania … 140
  
  
• Wnioski … 143
• Bibliografia … 149
• Spis tabel … 161
• Spis rysunków i wykresów … 163

Dostępne również jako wydanie drukowane (książkowe) – ISBN druk 978-83-66270-27-5

Zobacz więcej o książce: https://gsw.gda.pl/pl/wydawnictwo/128-samoprofilaktyka